Wilde bijen en wespen 2006

[img]Hallo,

Sinds 2005 heb ik 2 nestkastjes voor wilde bijen in onze tuin geplaatst. Er zijn heel wat soorten solitaire bijen en wespen op afgekomen. Ik probeer jullie alvast warm te maken om dit ook te proberen want het is een zeer interessante groep insecten die maar weining mensen kennen.

Hoe ziet zo'n nestkast eruit ?

Een eerste type heb ik aangeschaft via de UGent (Dries Laget) die onderzoek doet naar het voorkomen van deze soort in Vlaanderen. In de driehoekige kast zijn 4 soorten glazen buisjes geplaatst met een diameter van 3, 4, 6 en 8 mm. Deze buisjes zitten in een kartonnen omhulsel. Door de verschillende diameter kunnen een ganse reeks solitaire bijen en wespen hierin een onderkomen vinden. Het kastje werd geplaatst op een zonnige, beschutte plaats (zuidgericht).

De tweede nestkast heb ik dit jaar zelf gemaakt en bestaat uit een houten wijnkist die opgevuld is met holle stengels van allerhande struiken en grassen (o.a. riet, braam, spirea,.....). Er zijn ook een aantal houten blokjes in geplaatst waar gaten in geboord zijn met allerhande diameters (2-8mm).

Wouter

Wouter,

Is het mogelijk hier enkele gedetailleerde foto's van te plaatsen?

Dank bij voorbaat


Groetjes

marc

Hierboven zie je de 2 kastjes: het bovenste is het kastje met de glazen buisjes, het onderste mijn eigen creatie met holle stengels en stammetjes.



Hierboven zie je zo'n glazen buisje dat bezet is door een leemwesp: er bevindt zich een pop in en de tussenwanden bestaan uit, inderdaad, leem (of klei)



Dit is een detail van de nestkast met rietstengels en hout. Je ziet dat verschillende holten bezet zijn.

Ik zal foto's posten van de verschillende soorten die erop leven.
Wouter

Een goed idee om dat hier eens te tonen.
Zoiets had ik ook al lang willen plaatsen.
Hoewel, ik vermoed dat de bijen en wespen in onze tuin niet echt een probleem hebben om een gaatje te vinden:
- ik zie ze verdwijnen in de talloze gaatjes in de voegen van de oude muren van de stal;
- telkens weer ontdek ik soorten die ik niet ken.

Maar "Alle baten helpen", zei de mug en ze piste in de zee.

Koenraad

Hoi,
Zoals beloofd smijt ik hier enkele foto's van de bewoners van mijn nestkast op dit forum. Er zitten ook solitaire wespen bij, dus ik heb de titel van dit topic veranderd.

Een eerste algemene soort is de leemwesp Ancistrocerus trifasciatus

Deze soort vangt kleine rupsen (spanners etc.) die in de kamertjes opgeslagen worden als voedselvoorraad. Ze vliegen van april-mei tot de vroege zomer.
Bij deze link vind je meer info : (http://www.arthropods.de/insecta/hymenoptera/vespidae/ancistrocerusTrifasciatus01.htm)

mvg

Wouter

Kan je er ook telkens bijvertellen hoe je ze herkent op de foto?

Of is dat met een foto niet mogelijk?

Koenraad

In verband met determinatie: vaak is dit een moeilijke zaak, vaak ook niet.
De leemwespen herken je aan: solitaire levenswijze, nestbouw met lemen wandjes, prooikeuze (rupsjes) en de typische zwart-gele kleur. De betreffende soort herken je aan de drie smalle gele bandjes op het achterlijf. Er zijn ook nog andere Ancistrocerus soorten maar dit is de meest algemene, ik heb geen specifieke boeken of literatuur over solitaire wespen, maar op internet is veel goed materiaal te vinden.

Ik post binnenkort nog andere leuke soorten.

mvg

Wouter

Bedankt Wouter voor deze heldere uitleg.
Zo weet ik toch al wat meer waarop ik moet letten.

Koenraad

Dit is nog een leuke soort, echter niet in nestkastjes aan te treffen: de Pluimvoetbij (Dasypoda hirtipes). Een algemene soort, vrij groot (als een honingbij) waarvan de vrouwtjes gemakkelijk te herkennen zijn aan de zware behaarde poten ('hirtipes') waar grote gele klompen stuifmeel aan hangen. Bij ons in de tuin vliegen er in de zomer 10-tallen rond op ons gazon op Klein streepzaad en Biggenkruid, enkel in de voormiddag wanneer deze bloemen bloeien.

Het leuke is dat de mannetjes vanaf de namiddag verzamelen op gemeenschappelijke slaapplaatsen: dit zie je hier op de foto. Ze verzamelen bij ons in de tuin in onze bloemenweide, hier op een uitgebloeide korenbloem. Elke dag op dezelfde plant. De nesten van de pluimvoetbij vind je in droge zonnige zandige open plaatsen, ik heb deze echter nog niet gevonden.

mvg

Wouter

Mooie soort, mij totaal onbekend.

Heb ook net een insect gefotografeerd dat nog geniet van de herfstzon -Wouter, weet jij wat dit is?



Koenraad

Hallo,

Nee, ik ken deze soort niet, insecten...zo divers

Even deze topic nieuw leven inblazen...

Rond de bijennestkast is het bij mooi weer en warme temperaturen in de zomer een komen en gaan van allerhande soorten. Een speciale groep zijn allerhande parasitaire wespen die als kapers op de kust liggen te wachten tot de wilde bijen of wespen hun nest verlaten hebben. Ze vliegen vlug de holte naar binnen en legen hun eitjes naast die van de bijen. Andere zijn nog brutaler en breken gewoon de dichtgemetselde tussenwanden af van de nesten om zo tot bij de poppen te komen.

Een hele mooie maar uiterst moeilijk determineerbare groep is de groep van de Goudwespen (Chrysidae). Determineren is voor specialisten. IN België alleen vliegen er zo'n 500 verschillende rond. Het zijn wel echte juweeltjes (wel klein, enkele mm).



Het zijn echter zonaanbidders die je alleen ziet op de middag in de zon. Volgende soort is vermoedelijk Chrysis cyanea.

mvg

Wouter

Eén van de wilde bijen die in 2006 voor de eerste keer naar de nestkast kwam is de Tronkenbij (Heriades truncorum). Ze vliegt in de zomer en is gemakkelijk herkenbaar aan de nesten die ze bouwt: de wanden zijn gemaakt van een mengsel van houtsnippers, hars en zand. Tijdens de nestbouw zag ik ze afwisselend vliegen naar de grond (zand) en naar een den (hars, houtsnippers).

Hieronder zie je ze aan het werk en zie je ook het resultaat.
(geen eigen foto)

(wel eigen foto's)




mvg

Wouter

wouter schreef:

Een hele mooie maar uiterst moeilijk determineerbare groep is de groep van de Goudwespen (Chrysidae). Determineren is voor specialisten. IN België alleen vliegen er zo'n 500 verschillende rond. Het zijn wel echte juweeltjes (wel klein, enkele mm).

Het zijn echter zonaanbidders die je alleen ziet op de middag in de zon. Volgende soort is vermoedelijk Chrysis cyanea.

Wouter

Dat ding vooraan op de foto is wellicht één van zijn voelsprieten?

500 van die Goudwespen alleen in België?

Niet te verwonderen dat zovelen het niet zien zitten om zich met insecten bezig te houden en het liever bij vogels houden.

Maar misschien toch enige interesse voor deze soort als je ook zegt dat het eigenlijk een soort Koekoekswespen zijn.

Want er zitten zoals je zegt echte pareltjes tussen.

kobra

Inderdaad, 500 in België alleen al, gelukkig is het enkel deze groep die zo moeilijk is, Zandbijen zijn ook niet simpel maar daar heb je er niet zoveel van.

Gelukkig is het aantal soorten dat in zo'n nestkast komt relatief beperkt en vrij gemakkelijk op naam te brengen. Ik zal nog een soortje presenteren: de Grote pottenbakkerswesp (Trypoxylon figulus), een gemakkelijk herkenbare soort, vrijwel helemaal zwart en slank.

Je kan ze gemakkelijk herkennen door het feit dat ze spinnetjes naar haar nest sleept. Leuk om te zien hoe ze een spin die toch bijna evenveel weegt als de wesp zelf in de buisjes sleept.

de wesp zelf

hier zie je ze een geelgroene spin naar binnen slepen...



mvg

Wouter

Schitterende observatie met dat spinnetje.
Ik denk dat diezelfde spinnensoort - iets meer dan een speldenkop groot - hier ook veel in onze tuin zit: ze zitten op planten met dezelfde kleur waardoor ze onzichtbaar lijken.

kobra

Ja, het is een heel boeiend wereldje op en rond die nestkastjes. Ik kan alleen maar aanraden om het ook eens zelf te proberen.

Overigens ben ik van plan om nog een 3e kastje te plaatsen met leem en baksteen gevuld. Maar de tijd (en leem) ontbreekt me voorlopig om er één te maken.

mvg

Wouter

En ik moet nog altijd aan mijn eerste kastje beginnen

Hoewel er hier meer dan genoeg van die insecten zitten door het dode hout in de tuin en de voegen in de muren van de oude stal.

Maar zo'n kastje is toch wel gemakkelijker om ze te observeren.

kobra

wouter schreef:

Hierboven zie je de 2 kastjes: het bovenste is het kastje met de glazen buisjes, het onderste mijn eigen creatie met holle stengels en stammetjes.

Wouter

Zag op een blog een ander makkelijk te maken model:



http://users.skynet.be/de.eigenwijze.tuin/tuinhtm/insectennestkast.htm

Heb nu zelf ook zo'n nestkast geplaatst en de eerste gaten zijn ondertussen gevuld.
Inderdaad een zeer boeiende wereld!

Eén van de gevulde gaatjes - is dat een of andere larve?

kobra22 schreef:

Heb nu zelf ook zo'n nestkast geplaatst en de eerste gaten zijn ondertussen gevuld.
Inderdaad een zeer boeiende wereld!

Met de warmere temperaturen zijn de metselbijen weer in gang geschoten - een en al leven rond de nestkast, maar ook aan de voegen in de muur van de stal.

Het gaat hier waarschijnlijk om Gehoornde Metselbijen Osmia cornuta.

Leuke foto's van deze soort op website van Natuurpunt Zemst:
http://www.natuurpuntzemst.be/index.php?page=wb

Wij hebben er hier ook zo eentje hangen, maar de Koolmezen halen er alle kokertjes uit en breken ze volledig af ! Geen gaatjes meer voor de bijen !

Dimi

kobra22 schreef:

Heb nu zelf ook zo'n nestkast geplaatst en de eerste gaten zijn ondertussen gevuld.
Inderdaad een zeer boeiende wereld!

deze hebben eens een crash met een pasagiersvliegtuig veroorzaakt doordat ze tijdens stilstand een pitotbuis van dat vliegtuig hadden opgevuld
waardoor de metingen onjuist waren...

http://nl.wikipedia.org/wiki/Pitotbuis

http://www.associatedcontent.com/article/1362487/plane_crashes_and_pitot_tubes.html

Zal die metselbijen hier toch nog eens goed moeten bekijken, want het zou ook de Rosse Metselbij kunnen zijn (of nog een andere van de 300 solitaire bijensoorten in ons land???).

De Rosse Metselbij is nu soort van de maand bij Natuurpunt.

http://www.natuurpunt.be/uploads/natuurbehoud/Educatie/documenten/soortfiche_educatie_rosse_metselbij.pdf